De kolgans is een kleine, donkere gans die behoort tot het geslacht Branta. Het is een trekvogel die broedt in de Arctische toendra's van Canada, Groenland en Rusland en overwintert langs de kusten van Noord-Amerika, Europa en Azië.
De kolgans is ongeveer net zo groot als een wilde eend en weegt tussen de 2 en 3 pond. Hij heeft een zwarte kop en nek, een witte vlek op de wangen, een zwarte staart en een grijsbruin lichaam. Zijn meest opvallende kenmerk is zijn korte, zwarte nek, die hij uitgestrekt draagt tijdens de vlucht.
Deze vogels zijn voornamelijk planteneters, die zich tijdens het broedseizoen voeden met zeeijsalgen en tijdens de wintermaanden met zeegras, zeewier en andere kleine waterplanten. Ze grazen vaak in ondiep water dicht bij de kust.
De kolgans paart voor het leven en nestelt op de grond in de toendra, vaak op kliffen, richels of eilanden. Het vrouwtje legt een legsel van 3 tot 7 eieren, die beide ouders ongeveer 22 tot 24 dagen uitbroeden. Eenmaal uitgebroed zijn de ganzenkuikens precociaal, wat betekent dat ze bijna onmiddellijk na de geboorte kunnen lopen en zwemmen.
De kolgans is zowel in cultureel als ecologisch opzicht een belangrijke soort. Hij is van groot cultureel belang voor inheemse volkeren in het noordpoolgebied, die afhankelijk zijn van de vogels voor voedsel, kleding en gereedschap. Ecologisch gezien speelt de kolgans een cruciale rol in de voedselketen en dient als prooi voor roofdieren zoals wolven, vossen en Arctische vogels.
De populatie van de kolgans staat echter voor uitdagingen door habitatverlies, jacht en klimaatverandering. Overbejaging in het begin van de 20e eeuw leidde tot een aanzienlijke afname van de populatie, maar inspanningen om de populatie te beschermen hebben geholpen om de aantallen in de afgelopen jaren te stabiliseren. Klimaatverandering heeft ook invloed op de soort, omdat warmer weer heeft geleid tot veranderingen in hun migratiepatronen en broedgewoonten.
Samenvattend is de kolgans een fascinerende en belangrijke vogel die een cruciale rol speelt in het Arctische ecosysteem. Hoewel hij in het verleden met uitdagingen te maken heeft gehad, helpen de inspanningen om de populatie te beschermen en te stabiliseren voor toekomstige generaties.