De witkopeend is een duikende watervogelsoort die voorkomt in de wetlands van Zuidwest-Europa, Noordwest-Afrika en West-Azië. Het is een middelgrote vogel met een lengte van ongeveer 45-48 cm en een gewicht van 460-700 gram. Mannetjes hebben een opvallende witte kop en nek, die contrasteren met hun zwartbruine lichaam, terwijl vrouwtjes een meer gedempte kleur hebben.
Deze soort was ooit wijdverspreid in zijn hele verspreidingsgebied, maar sinds het midden van de twintigste eeuw is hun populatie dramatisch afgenomen door habitatverlies, jacht en vervuiling. Vandaag de dag wordt de witkopeend door de International Union for Conservation of Nature (IUCN) als wereldwijd bedreigd beschouwd.
Witkopeenden leven in ondiepe zoetwaterwetlands, meren en vijvers, vaak met dichte vegetatie die het wateroppervlak bedekt. Ze zijn voornamelijk vleeseters en voeden zich met kleine vissen, insecten, schaaldieren en weekdieren. Ze staan ook bekend om hun duikkunsten, waardoor ze onder water voedsel kunnen vinden.
Hun broedseizoen begint meestal in april en mei, waarbij de mannetjes nesten bouwen dicht bij de waterkant. Het vrouwtje legt ongeveer zes tot tien eieren, die uitkomen na een incubatietijd van ongeveer 26-29 dagen. Beide ouders broeden om de beurt de eieren uit en voeden de kuikens op, die het nest al na een paar uur verlaten.
Er worden inspanningen gedaan om de overgebleven populaties witkopeenden te beschermen. Enkele van de maatregelen zijn het herstel van wetlandhabitats, de beperking van de jacht en het verbod op het gebruik van loden munitie, die deze vogels kan vergiftigen en doden. Daarnaast zijn er fokprogramma's in gevangenschap opgezet om de soorten opnieuw uit te zetten in geschikte habitats waar ze zijn verdwenen.
Concluderend kan gezegd worden dat de witkopeend een prachtige vogel is die te maken heeft gehad met veel uitdagingen die samenhangen met menselijke activiteiten. De staat van instandhouding van deze soort benadrukt het belang van de bescherming van wetlands en andere kritieke habitats om het voortbestaan van vogels te garanderen. Behoudsinspanningen op zowel lokale als mondiale schaal zijn noodzakelijk om de toekomst van deze soort en andere bedreigde watervogels veilig te stellen.